RenBEN (opgelet: project intussen afgelopen)

30 verhuurders uit Menen, Harelbeke en Kortrijk krijgen begeleiding bij de renovatie van hun rijwoning

In september 2014 gaf toenmalig minister van Innovatie Ingrid Lieten groen licht aan 8 woningrenovatieprojecten binnen de proeftuinen van het IWT. Een van de geselecteerde projecten is RenBEN.

De steden Menen, Harelbeke en Kortrijk, Bouw Francis Bostoen, Renson, Isover, de Bond Beter Leefmilieu en Universiteit Gent werkten intens samen onder coördinatie van de intercommunale Leiedal. Het project kaderde binnen de ambitie om van Zuid-West-Vlaanderen een regio te maken waar het ‘Warmer Wonen’ is: een energiezuinige regio, met een hoog wooncomfort en weinig energiearmoede. 

Met het project werden drie maal tien rijwoningen in Kortrijk, Harelbeke en Menen gerenoveerd. In die drie steden kregen de gezinnen technische, financiële en sociale ondersteuning bij de renovatie. Het proeftuinproject liep ten einde in augustus 2017.

Een voorbeeldproject voor 30 slecht geïsoleerde rijwoningen

Verhuurders die hun woning energiezuinig willen renoveren, vallen over heel wat vragen. Isoleren we eerst het dak, vervangen we het schrijnwerk of kiezen we voor zonnepanelen? Kunnen we de woning nog verhuren tijdens de werken of moeten we samen met onze huurder een oplossing zoeken? Is de woning de investering waard of is ze te verouderd en kunnen we ze beter verkopen? Hoe zit dat nu met de premies en subsidies? 

RenBEN staat voor Renovatie tot een Bijna-EnergieNeutrale woning. Het project richt zich op de private huurmarkt en wil de verhuurder extra ondersteunen bij het maken van duurzame keuzes. Daarom geeft RenBEN technisch, sociaal en juridisch advies voor de lange termijn. Welke stappen moet je nemen om je woning te renoveren tot BEN-niveau? Welke ingrepen zijn er absoluut noodzakelijk en welke zijn er efficiënt? Plannen we de renovaties binnen of buiten het lopende huurcontract? 

De resultaten van het proefproject werden verspreid over de gemeentes via het project Warmer Wonen in onze regio en daarbuiten.

Gemeentes, universiteiten en bedrijven bundelen de krachten

Verschillende organisaties en bedrijven zetten hun schouders onder het proeftuinproject. Het ging om een unieke samenwerking tussen de bouwsector, de overheid en onderzoeksinstellingen: de lokale besturen, Intercommunale Leiedal, Bostoen, de Bond Beter Leefmilieu, UGent, Renson en Isover. De partners bundelden hun expertise en ervaring om een compleet renovatietraject mogelijk te maken. Samen gingen ze na hoe ze bewoners en eigenaars kunnen ondersteunen bij een zorgeloze renovatie van hun woning.

De scorecard: het standaardiseren van een totaalrenovatie op maat van de klant

Bouwbedrijf Bostoen begeleidde geïnteresseerde verhuurders in Menen en Harelbeke. In Kortrijk ging het renovatieteam van de stad aan de slag.  

Er werd een logisch traject uitgestippeld voor een eerste informeel gesprek met de klant, een tweede uitvoerig huisbezoek voor het opmeten van de woning, het opstellen van een uniforme vragenlijst en het verlenen van een advies op maat. Bostoen vertaalde zijn ervaring in de ontwikkeling van een scorecard: een dynamische vragenlijst die de staat van de woning in kaart brengt, en die de interessante bouwtechnische oplossingen voor elk bouwonderdeel selecteert, in een logische volgorde van uitvoering. De voorgestelde type-oplossingen werden daarna kostenoptimaal berekend door de optitool van UGent.

De optitool: het berekenen van de kostenoptimale ingrepen en logische volgorde van een renovatie

Universiteit Gent (afdeling Bouwtechniek) ontwikkelde een dynamisch model dat de kostenoptimale BEN-renovatie van een rijwoning berekent. Het houdt rekening met de soorten rijwoningen, het verbruik van de woning, de energetisch-bouwkundige uitgangssituatie en de modernste bouwtechnische oplossingen.  

Een belangrijke verdienste van de tool is dat de energiewinst per geïnvesteerde euro wordt berekend. Zo brengt hij de verschillende stappen van de renovatie kostenoptimaal in kaart. Als het budget geen totaalrenovatie toelaat, brengt de tool de eerste logische en zinvolste stappen in rekenschap, met het oog op de bouwtechnische randvoorwaarden. 

Het model laat verder toe om de meest actuele prijzen voor bouwonderdelen en hun plaatsing te verrekenen. Verschillende eindresultaten kunnen in rekening worden gebracht: een renovatie tot de passiefnorm, tot BEN-niveau of tot E60.

Het afwegen van financiële en juridische mogelijkheden voor een renovatie op de huurmarkt

In opdracht van Leiedal, Bostoen, Isover en Renson ontwikkelde Vlerick Business School een overtuigings- en afwegingskader voor private verhuurders. Het kader brengt de financiële aantrekkelijkheid van een renovatie en een billijke huurprijs in kaart, aan de hand van ingeschatte energiewinsten, de rentes op energieleningen, premies en belastingvoordelen. De opties worden in een overzichtelijke tabel gegoten en overgemaakt aan de verhuurder: 

  • Privaat verhuren of via een sociaal verhuurkantoor
  • Eigen financiering of een energielening
  • Investeren in een woning versus een spaarboekje 

De tool geeft ook de juridische mogelijkheden weer van een renovatie binnen of buiten het huurcontract. Bij een nieuwe huurovereenkomst kan de verwachte lagere energiekost worden vertaald in een hogere huurprijs, ook al moeten we hier voorzichtig mee omspringen. Niet alle investeringen kunnen vertaald worden in energiewinsten. Ook de meerwaarde van de woning speelt mee. Bij een huurder die blijft, gaat een bepaalde renovatiestap in realiteit vaak gepaard met een hogere energiefactuur. Zodra de woning voldoende energiezuinig is, zullen het comfort en gebruikersgedrag wel voldoende wijzigen, met een sterk verlaagde energiefactuur tot gevolg. Er bestaan ook mogelijkheden voor een gezamenlijke aanpak van een renovatie via een  renovatiehuurcontract, in ruil voor een tijdelijk verlaagde of kwijtgescholden huurprijs.  

Ook andere organisaties en bedrijven steunden het project en stellen hun expertise ter beschikking: de provincie West-Vlaanderen, SVK De Poort, Sax Sanitair, Vzw Constructief en alle partners van het regionaal project Warmer Wonen.

Het project ontvangt steun van de Vlaamse overheid. Als erkende BEN-voorloper wil Intercommunale Leiedal het BEN-principe actief promoten.

Resultaten voorgesteld op slotconferentie

Op donderdag 22 juni werden de resultaten van de Vlaamse proeftuin RenBEN voorgesteld in de Kortrijkse campus van Howest. De projectpartners presenteerden er hun bevindingen, ontwikkelde tools en instrumenten en gingen nadien in gesprek over de toekomst van renovatieadvies en -begeleiding. Wie de resultaten nog eens wil nalezen of de presentaties van de sprekers wil bekijken, kan terecht op www.leiedal.be/renben

Download hier het rapport

Contacteer